Jak radzić sobie podczas posiłku, kiedy nie widać co jemy i zupełnie nie można polegać na zmyśle wzroku? To tylko jeden z problemów, z którymi na co dzień muszą się mierzyć osoby niewidome. W ich sytuację na krótką chwilę wczują się uczestnicy kolacji, która odbędzie się w całkowitej ciemności. Wydarzenie ma na celu zwrócić uwagę na problemy nieznane osobom widzącym, zwiększyć empatię w stosunku do osób cierpiących na schorzenia wzrokowe, ale też nauczyć podstawowych zasad savoir-vivre'u w kontaktach z nimi.
Pomysłodawcą wydarzenia jest Andrzej Jakubowski – rehabilitant i tyflopedagog w Łódzkiej Szkole dla Niewidomych i Słabowidzących “NA DZIEWANNY”. Podczas „Kolacji w Ciemno” wprowadzi on uczestników w świat osób niewidomych oraz postawi przed nimi zadania, których wykonanie będzie musiało się odbyć bez udziału wzroku. Dzięki temu goście lepiej zrozumieją jak wygląda życie osoby niewidomej oraz jakie problemy pojawiają się, gdy nie można polegać na własnych oczach.
„Kolacja w ciemno” to rozwinięcie pomysłu, który w restauracji Farina Bianco jest realizowany od kilku lat przez firmę Wyjątkowy Prezent. Mowa o „Kolacji w ciemności” cieszącej się popularnością na całym świecie dzięki całkowicie odmiennemu podejściu do degustacji posiłków. Spożywane bez udziału wzroku nabierają one zupełnie innego wymiaru, zwłaszcza gdy panująca wokół ciemność wyostrza pozostałe zmysły, ze smakiem i zapachem na czele.
- Wydarzenie organizowane w święto osób niewidomych ma nieco odmienną koncepcję – będzie to wydarzenie równie emocjonujące, ale skupione bardziej na aspekcie edukacyjnym. W trakcie przerw między kolejnymi trzema daniami pojawią się zadania dla uczestników, będzie trochę muzyki, animacji, a nawet tańca – mówi Paulina Kozak z firmy Wyjątkowy Prezent.
Projekt jest realizowany przez Centrum Kultury Młodych w ramach inicjatywy „Włącz się – Generator Twórczej Energii” i dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne 2018. Celem inicjatywy jest poprawa relacji międzyludzkich mieszkańców dzielnicy Łódź – Górna. Projekt, którego pełna nazwa brzmi „Kolacja w Ciemno + Dotykamy Sztukę” jest jednym z siedmiu, które zostały wybrane do realizacji przez łódzkie Centrum Kultury Młodych.
Inne miejskie instytucje kultury także mają w swojej ofercie stałej propozycje przygotowane specjalnie z myślą o osobach niewidomych i słabowidzących. Sztandarowym projektem jest Teatr dla niewidomych i słabowidzących, autorska inicjatywa dyr. Ewy Pilawskiej realizowana od 2005 r. Do tej pory w jej ramach wystawiono w Teatrze Powszechnym aż 61 premier. W spektaklach dla osób niewidomych duży nacisk kładziony jest na szczegóły dźwiękowe, czytane są także didaskalia. Prezentacjom towarzyszą programy teatralne w tym wersje napisane alfabetem brajlowskim. Premiery cieszą się niezmiennie dużą popularnością wśród niewidomej widowni, nie tylko łódzkiej. Z kolei Centrum Dialogu w 2017 roku wydało w formacie brajlowskim Bałucki Słownik #2. W Kinie Kinematograf odbywają się seanse filmowe z audio deskrypcją. W Muzeum Miasta zwiedzający mogą wypożyczyć na czas wizyty teczki z tyflografikami z najciekawszymi obiektami i elementami architektonicznymi Pałacu Izraela Poznańskiego oraz przewodnikiem wydrukowanym w formacie „tekstu łatwego do czytania” i systemie brajlowskimi. Nadto na ekspozycjach we wnętrzach Pałacu znajdują się przestrzenne dotykowe reprodukcje w miniaturze przedstawiające wnętrze Dużej Sali Jadalnej, a także dotykowa reprodukcja przestrzenna obrazu Samuela Hirszenberga „Pożegnanie” (oryginał znajduje się w Sali Jadalnej nad kominkiem). Organizowane są także oprowadzania z tyfloprzewodnikiem z możliwością dotykowego poznania eksponatów. Szeroką ofertę dla osób niewidomych i słabowidzących ma także Biblioteka Miejska w Łodzi. Każda z niemal 80 filii oferuje osobom z dysfunkcją wzroku rozwiązania znacząco poprawiające ich możliwości korzystania z kultury. Przede wszystkim korzystanie z bogatych zbiorów audiobooków – tylko w tym roku (do końca września 2018 r.) zakupionych zostało ponad 2200 egzemplarzy. Planowane są zakupy kolejnych tytułów. Dla osób starszych i niedowidzących biblioteki przygotowały specjalną ofertę książek z powiększonym drukiem. W remontowanej obecnie filii na ul. Powstańców Śląskich już od przyszłego roku dostępne będą stanowiska komputerowe przystosowane dla osób z dysfunkcją wzroku – wyposażone w specjalne monitory i kontrastowe klawiatury oraz oprogramowanie ułatwiające pisanie i czytanie, a także korzystanie z poczty elektronicznej – dodaje Dorota Sztyler, kierownik Działu Promocji Biblioteki Miejskiej w Łodzi. Tak przygotowane stanowisko jest dostępne od 2016 roku także w filii mieszczącej się przy ulicy Brzeźnej 10. Wszystkie książki, audiobooki oraz stanowiska do pracy przy komputerze dostępne są w łódzkich bibliotekach za darmo.
